- Waar kwam ons geld vandaan? (x € 1.000)Toelichting
49% van de inkomsten van de gemeente komen van het Rijk via de Algemene Uitkering. 9% komt via de integratie-uitkering sociaal domein. De woonlasten (onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrecht) zorgen voor 19% van de inkomsten.
De algemene uitkering, integratie-uitkering sociaal domein en de OZB zijn opgenomen in de algemene dekkingsmiddelen. De opbrengsten van het rioolrecht en de afvalstoffenheffing zijn opgenomen in programma 7 Volksgezondheid en Milieu.
De bijdrage van het rijk voor de uitkeringsverstrekking van de bijstand (9% van de inkomsten) zijn zichtbaar in programma 6 Sociaal Domein. - Waar ging ons geld naar toe? (x € 1.000)Toelichting
Bijna 41% van onze middelen hebben wij aan het programma 6 Sociaal Domein besteed. De overige uitgaven zijn verdeeld over de verschillende programma's. Voor verdere specificaties verwijzen wij naar de desbetreffende programma's.
- WoonlastenToelichting
Ten opzichte van 2018 zijn de totale woonlasten voor een meerpersoonshuishouden in de gemeente Terneuzen gemiddeld gestegen met 1,2%. Voor deze berekening is uitgegaan van een gemiddelde WOZ-waarde € 171.000 (2018: € 165.000). Gemiddeld gezien stegen de woonlasten in de provincie Zeeland met 2,7 %.
- Wat is onze vermogenspositie?Toelichting
Ons beleid is gericht op het verbeteren van de financiële positie. Om de financiële positie van de gemeente verder te versterken, gaan wij in de begroting terughoudend om met nieuwe investeringen. Rekeningresultaten voegen wij toe aan de algemene reserve. De algemene reserve nam in 2019 met ruim € 2,9 miljoen toe. Daarnaast zagen wij een daling op bestemmingsreserves. Voornamelijk op de reserve Sociaal domein (€ 4.3 miljoen). Het doel van dit beleid om het eigen vermogen te laten stijgen. In 2019 is dit niet gerealiseerd, daar zien wij een daling van de totale reservepositie. In de tabel is de ontwikkeling van het eigen vermogen opgenomen. Het eigen vermogen is onderverdeeld naar soort reserve. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.
- Schuld per inwonerToelichting
Schuld per inwoner neemt af:
Door het zorgvuldig afwegen van investeringen en verwachte gunstige rekeningsresultaten vermindert de financieringsbehoefte. Hierdoor neemt de schuld per inwoner af. - Belangrijke vormen van samenwerking
Op 6 maart 2019 ondertekenden de provincie Zeeland, het waterschap Scheldestromen en de dertien Zeeuwse gemeenten het Samenwerkingsconvenant Overleg Zeeuwse Overheden (OZO). Het OZO ging van start op 1 mei 2019. Het OZO ging als eerste aan de slag met het stroomlijnen van de overleggen. Dit doen zij samen met de Vereniging van Zeeuwse Gemeenten (VZG).
In 2019 hebben we samen met de gemeenten Hulst en Sluis de eerste stappen gezet voor een regiovisie. We maken deze regiovisie in 2020. Verder werkten we ook in 2019 grensoverschrijdend samen in de Kanaalzone. Het gaat dan om samenwerking met Stad Gent en de gemeenten Evergem en Zelzate. Ook met de samenwerking in het North Sea Port District hebben we weer wat stappen gezet.
De lobby voor Rail Ghent-Terneuzen had ook succes. Op 3 december 2019 heeft de Tweede Kamer hierover een motie aangenomen. Deze motie hield een oproep in om Rail Ghent-Terneuzen op te nemen in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT).
- Integraal gemeentelijk beleid sociaal domein en veiligheid
Wij willen lokaal en regionaal het veiligheidsdomein en zorgdomein zo goed mogelijk met elkaar verbinden. Op deze manier kunnen we criminaliteit en overlast vroeg signaleren en integraal aanpakken. Denk hierbij aan problematiek die voortkomt vanuit kwetsbare groepen, zoals licht verstandelijk beperkten, ex-gedetineerden en personen met verward gedrag. Dat vraagt om een brede integrale levensloopbenadering en maatwerk. Voor deze aanpak dragen wij onder andere bij aan het Zeeuwse Zorg- en Veiligheidshuis, Veilig Thuis, aan-z en speciale projecten zoals het project Jeugd en Seksueel overschrijdend gedrag.
- Verkeersafwikkeling nabij DOW en MVP
De bestaande afrit naar Dow met de oostelijke en westelijke rotonde van de Herbert H. Dowweg is een knelpunt. De Provincie Zeeland is wegbeheerder, maar ook als gemeente zijn we hierbij nauw betrokken. Er is onderzocht of de oostelijke turborotonde in stappen kan worden aangelegd. Alleen de aanleg van een volledige turborotonde zou een oplossing voor het probleem zijn. De provincie Zeeland streeft ernaar om de afwikkelcapaciteit op de rotondes te vergroten (naar verwachting in 2021). Zij overlegt hierover met alle betrokken partijen.
Eind 2019 was de fietstunnel onder de Innovatieweg klaar. Hierdoor verbeterde de doorstroming van het autoverkeer op de nabijgelegen rotonde. - Nieuwe Sluis Terneuzen
De werkzaamheden bouw Nieuwe Sluis Terneuzen gaan gestaag vooruit. In 2019 is het plateau voor de nieuwe sluis opgespoten. De lijnen van de sluis zijn goed te zien.
De PFAS problematiek speelt ook bij de bouw van de sluis. Dit gaat nog niet leiden tot planningsproblemen. De Nieuw Neuzenpolder is ingezet om voor de korte termijn dit te op te vangen.
De aansluitende infrastructuur op de Binnenvaartweg is in 2019 in orde gemaakt met de aanleg van een nieuwe rotonde. Wij hebben de meeste omgevingsvergunningen achter de rug. De verlening hiervan verliep snel. Per kwartaal beoordelen we de grondtransporten en ontheffingen voor werkzaamheden buiten werktijden en overschrijdingen van de maximale geluidsbelasting. Met enige regelmaat heeft het project gecommuniceerd met de binnenstad. Ook waren er bewonersavonden. - North Sea Port
In 2018 ontstond door de fusie van Zeeland Seaports en Havenbedrijf Gent een van de grootste zeehavens van West-Europa: North Sea Port. North Sea Port is in Europa de nummer drie in toegevoegde waarde en de nummer tien in goederenoverslag. De fusie heeft ook geleid tot een verkenning van een nieuwe samenwerkingsvorm tussen overheden in het grensoverschrijdende havengebied, North Sea Port District. In 2019 is de gemeenschappelijke regeling Zeeland Seaports (GR ZSP) opgeheven. Hierdoor werd de gemeente Terneuzen direct aandeelhouder van North Sea Port.
- Toekomstbestendig winkelgebied
We werken aan een toekomstbestendig winkelgebied. De acties die hieraan bijdragen staan in de notitie “Verknopen & Verkopen”. In deze notitie hebben we een overzicht gegeven van wat er allemaal speelt in de binnenstad van Terneuzen. Ook geeft het de verbindingen tussen de verschillende activiteiten en projecten weer.
Een van die acties is het onderzoek naar het ABC-terrein en omgeving. Hiermee startten we eind 2019 samen met AVV Beheer B.V. en Aannemersbedrijf Van der Poel. Zij zijn de opdrachtgevers van het onderzoek. Wij doen mee aan dit onderzoek omdat wij het ABC terrein belangrijk vinden voor een krachtige binnenstad. Het onderzoek kan oplossingen geven voor de huidige knelpunten, zoals de leegstand. Het onderzoek kan richting bieden voor het toekomstbestendig maken van de binnenstad.
Een nieuwe invulling van het gebied kan een katalysator vormen voor dynamiek en nieuwe ontwikkelingen. En het kan leiden tot een sterkere verbinding tussen verschillende delen van de stad en de waterzijde. Dit onderzoek komt in de notitie “Verknopen & Verkopen” terug bij het onderdeel: Heroriëntatie op de functies Arsenaalplein, ABC-complex en Nieuwstraat. - Startgroepen
In 2019 stemde de raad in met het plan om door te gaan met de startgroepen in Zeeuws-Vlaanderen. Dit is een van de speerpunten van het Coalitieakkoord 'Sterk, betrokken en vitaal' 2018 – 2022.
Om de ontwikkelkansen groter en de weglek naar België kleiner te maken, zetten we in op het investeren in jonge kinderen. Dat doen we onder andere door het aanbieden van een uitgebreider aanbod van de peutergroepen in de vorm van startgroepen. Ouders kunnen in een aantal kernen in de grensstreek tegen een aantrekkelijk tarief vier of vijf dagdelen peuterspeelzaalwerk/voorschoolse educatie afnemen. Naar de toekomst toe is het blijven bestaan van de financiering én het verkrijgen van regelruimte nog steeds een uitdaging. - Onderwijshuisvesting
In 2019 startten wij met het maken van een Integraal Huisvestingplan (IHP). In dit IHP maken wij de huisvestingsopgaven van het primair en voortgezet onderwijs duidelijk. In het kader van het IHP deden wij verschillende onderzoeken, onder andere in Rivierenbuurt Terneuzen, Hoek en de leerlingstromen in Terneuzen. Daarnaast voerden wij een haalbaarheidsonderzoek uit voor het Voortgezet Onderwijs. Het Integraal Huisvestingsplan staat op de Termijnagenda voor de raadsvergadering van 30 juni 2020.
- Slag om de Schelde
Op zaterdag 31 augustus 2019 was de landelijke start van de viering 75 jaar vrijheid in onze gemeente. Een groot en succesvol evenement dat we hebben georganiseerd samen met veel anderen, waaronder veel betrokken lokale sponsoren, organisaties en comités.
- Scheldeprijs
Op woensdag 10 april 2019 was Terneuzen voor het tweede jaar op rij startplaats voor De Scheldeprijs. Dit is een grensoverschrijdende profwielerklassieker met de finish in het Belgische Schoten. Duizenden wielerliefhebbers waaronder vooral Vlamingen wisten die ochtend Terneuzen te vinden. Dit evenement past prima binnen de inhoudelijke ambities van het Sportakkoord waarvan “topsport die inspireert” er een van is. Ook past dit evenement goed binnen de ambities van citymarketing en stimuleert het de economie.
- Inclusieagenda/VN verdrag voor mensen met een beperking
Wij hechten grote waarde aan een inclusieve samenleving. Een samenleving waarin iedereen kan en mag meedoen ongeacht leeftijd, sociale klasse of (lichamelijke) beperking. Eerst zorgen we voor fysieke toegankelijkheid voor iedereen. Hierdoor kunnen alle inwoners van Terneuzen zo goed als mogelijk meedoen aan dagelijkse activiteiten. Daarvoor stelden wij in 2019 het plan van aanpak (de inclusie agenda) voor de implementatie van het VN-Verdrag Handicap op. De gemeenteraad stelde hiervoor € 886.500 beschikbaar. We zijn bezig met het uitvoeren van het actieplan (fysieke) toegankelijkheid. De uitvoering zal ongeveer drie jaar duren.
- Transitie sociaal domein
Uit bijna alle Nederlandse gemeenten kwam in 2019 het signaal dat de kosten voor het sociaal domein flink hoger waren dan de inkomsten die gemeenten van het Rijk ontvangen om de Wet maatschappelijke ondersteuning, Participatiewet en Jeugdwet uit te voeren. Zo hebben wij ook in Terneuzen in 2019 de balans opgemaakt. Onze reserve sociaal domein kan dit vanaf 2020 niet meer opvangen.
Om onze begroting 2020 structureel in evenwicht te houden, hebben we een taakstelling (bezuiniging) opgelegd. We hebben besloten de tekorten binnen het sociaal domein op te lossen. Zonder dat dit ten koste gaat van de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor deze zorgtaken. Hiervoor hebben wij maatregelen geformuleerd en financieel doorgerekend. Het oplossen van de tekorten binnen het sociaal domein noemen we ‘gesloten systeem’. Het uitgangspunt is dat iedereen mee kan doen in Terneuzen. En dat mensen die zorg nodig hebben dat ook krijgen. - Verdere inzet op energietransitie en duurzaamheid
In 2019 hebben we verschillende stappen gezet om te komen tot een verdere verduurzaming van onze samenleving. Vooral op het gebied van duurzame energie hebben we in 2019 een flinke sprint getrokken. We hebben een toetsingskader ontwikkeld voor zonneparken. Daarmee kunnen we de vele initiatieven beoordelen en mogelijk maken.
Voor vijf initiatieven hebben we een vergunning gegeven. Wij hebben daarbij ingezet op het benutten van gronden die minder geschikt zijn voor andere functies. Het benutte oppervlak van de zonneparken is 133 hectare met een capaciteit van 180 MegaWatt. - Huisvesting voor arbeidsmigranten
De vraag naar arbeidskrachten is groot in onze gemeente door veel economische ontwikkelingen en infrastructurele projecten. De gemeente wil dat arbeidsmigranten goed in onze gemeente kunnen wonen en inburgeren. We willen deze nieuwe inwoners met ons uitgebreide voorzieningenniveau en ons mooie landschap aan onze gemeente binden.
We hebben in 2019 ingezet op kaders voor het zorgen voor huisvesting voor deze professionals. Er is een planontwikkeling in gang gezet voor tijdelijke huisvesting van arbeidsmigranten in Terneuzen (voormalig Philipsterrein) en Sluiskil (Leidinglaan). Wij hebben afgesproken om te handhaven waar overlast ontstaat in onze woonkernen. Bijvoorbeeld door het verblijf van te grote groepen in particuliere huizen. Wij zetten ons tegelijk steeds vaker in om onze informatievoorziening én juridische aanpak over dit onderwerp verder te verbeteren. - Omgevingswet
De invoering van de Omgevingswet vraagt erg veel. In het voorjaar van 2019 hebben we een Plan van Aanpak opgesteld. Daarin staat hoe we de invoering van deze wet willen gaan doen.
Na de zomer begon een fulltime projectleider. Die had als eerste taak een uitvoeringsagenda te maken. Er zijn vijf werkgroepen. Daarin zitten medewerkers uit de hele organisatie. Daarmee onderstrepen we het integraal karakter van deze wet. De vijf werkgroepen werken aan een aantal deelresultaten, die in de uitvoeringsagenda staan. Deze uitvoeringsagenda is een dynamisch document. Elke drie maanden passen we dit aan. We leggen het dan voor aan het management, de directie, het college en de gemeenteraad.
In 2019 kwam meer informatie vanuit het Rijk en de VNG. We werken volgens het principe ‘first things first’. We nemen daarom de door de VNG verstrekte lijst van ’Minimale acties Omgevingswet voor gemeenten’ als basis voor onze werkzaamheden in 2020. - Woningbouwquota
Ook in 2019 hebben wij samen met Hulst en Sluis uitvoering gegeven aan de in maart 2018 vastgestelde regionale woningmarktafspraken. In 2019 heeft de provincie de woonbehoeftecijfers van de Provinciale bevolkings- en huishoudensprognose 2019 verwerkt in de afspraken. Daarnaast 14
is de woningbehoefte en de ladderruimte tussen de Zeeuws-Vlaamse gemeenten herverdeeld en opgenomen in de afspraken. De provincie heeft de afspraken formeel bevestigd in januari 2020. Het werken met de afspraken heeft in 2019 tot weinig problemen geleid. Enige uitzondering was de zienswijze van de provincie tegen het plan Bellamyhof.
Deze zienswijze van de provincie heeft geleid tot bestuurlijk en ambtelijk overleg in het eerste kwartaal van 2020 met de intentie hier op korte termijn uit te komen. Het resultaat is het opstellen van een plan van aanpak (samenwerking provincie en gemeente Terneuzen). Dit om het in de toekomst mogelijk te maken kwalitatief goede plannen te kunnen honoreren bovenop de beschikbare ladderruimte.
Bedragen x € 1.000